Verslag Workshop Open Online Onderwijs

Dinsdag 27 mei werd bij de Faculteit ICT door SURF SIG Open Education de Workshop Open Online Onderwijs verzorgd. Moderatoren waren: Ben Janssen, Robert Schuwer, Hester Jelgershuis en Janina van Hees.

Aanwezig waren een dertigtal collega’s, waaronder 2 leden van het college van bestuur, locatiemanagement, collega’s uit bibliotheek en AV dienst, de I-adviseurs, ongeveer 10 docenten en 1 student.

Het programma begon met een openingswoord door de faculteitsdirecteur Peter Princen en een korte presentatie door Ed Bosschaart, beleidsmedewerker van de Dienst Onderwijs & Onderzoek. Moderator Ben Janssen lichtte het programma toe. Vervolgens schetste Robert Schuwer de (inter-)nationale ontwikkelingen op het gebied van Open Educational Resources tot Open Onderwijs. Klik hier voor zijn informatieve presentatie.

Vervolgens presenteerden Marcel Schmitz, vlaggendrager en Judith van Hooijdonk, mede-projectleider van MOOCZI hun ervaringen met het ontwikkelen van Open Online Onderwijs.

Na het ‘ophalen‘ gingen we in de 4 groepen in 2 sessies bespreken om wat open en online onderwijs voor Zuyd Hogeschool kan/zal betekenen. Hieronder volgt het verslag van het ‘reflecteren’ .

Discussievragen ronde 1:

• Moeten wij iets met open en online onderwijs en, zo ja, waarom en wat? Liggen er bijvoorbeeld kansen voor mijn opleiding in termen van verhoging van de onderwijskwaliteit, onderwijsinnovatie, profilering en het aantrekken van (internationaal) talent?
• Wat is de meerwaarde van open en online onderwijs voor mijn onderwijs? Waarom zouden wij onze kostbare leermaterialen gratis willen delen met de rest van de wereld? Waar liggen kansen voor hergebruik van door anderen ontwikkelde open leermaterialen of MOOC’s?

Er werden vele kansen benoemd voor open en online onderwijs bij Zuyd:

• Wegwerken van deficiëntie. Vele opleidingen ontwikkelen modules die betrekking hebben op vastgesteld (Nederlands/Engels) taal- en rekenniveau. Deze programma’s kunnen in gezamenlijkheid met behulp van open leermateriaal ontwikkeld worden. Zowel binnen als buiten Zuyd.
• Hulp bij studiekeuze. Laten zien wat je onderwijsprogramma inhoudt (toekomstige studenten). Ontwikkel ‘Open lessen’.  Profilering voor nieuwe studenten (PR).
• Flexibel. Inzetten voor verschillende doelgroepen. Naast reguliere studenten, bij uitstek geschikt voor werkende studenten (levenlangleren en 21+). Maar ook flexibel in de plaats waar de leerstof eigen wordt gemaakt.
• Meer differentiatie mogelijk. Aanbieden  van maatwerk. Verschil in tempo. Verschil in niveaus . Verschil in media-aanbod (tekst, video).  Ook voor studenten met een beperking heeft het een toegevoegde waarde.
• Veranderende rol van docent. De docent als coach. Kan door online onderwijs (flipped classroom) andere didactische werkvormen (blended) inzetten. Hierdoor heeft docent meer tijd voor specifieke uitdagingen bij de student. In plaats van theorie overbrengen de discussie hierover aangaan.
• Meer kwaliteit van leerbeleving. Aantrekkelijk voor studenten, het sluit aan bij hun leefwereld. Online, interessanter, en vooral gebruik van (korte) video’s.
• Efficiency en effectiviteit, door (beter )leermateriaal van elders in te zetten. Hoe vind je die? Mag ik het materiaal (her)gebruiken? Mag ik het bewerken? Auteursrechten wordt als groot struikelblok gezien. Wat mag wel. Wat mag niet. Student mee laat denken bij gebruik extern materiaal
• Learning analytics bieden mogelijkheden om studenten beter te monitoren. Deze mogelijkheid is ook binnen Blackboard al aanwezig. Wellicht biedt Blackboard ook tools die we nu elders zoeken. Meer aandacht voor didactisch gebruik van ICT (docentprofessionalisering).
• Kwaliteitsverbetering doordat de lesstof en curricula transparant worden.
• Internationalisatie, ook wens provincie. Maar liever eerst de euregio dan Europa/rest wereld.
• Kansen voor alumni of samen met alumni nieuwe zaken ontwikkelen, werkeloze en ouderen.

De groepen waren positief over de kansen die de ontwikkeling van MOOCs (al dan niet ‘Massive’), het gebruik van open leermateriaal, de andere didactische werkvormen die dat met zich mee brengen . Het is een beweging die aan de gang is en waar we over na moeten denken. Je kunt je niet permitteren om dat niet te doen. Weg met de vrijblijvendheid. Echter realiseren is een grote stap. Het kost tijd, geld en expertise. Docenten hebben maar een beperkt aantal uren ontwikkeltijd beschikbaar.

Kansen die nadrukkelijk terugkwamen zijn:

• Werving en aanbod om de krimp te overwinnen.
• Met en in de beroepspraktijk. Link met praktijk leggen. Je kunt het beroep binnen halen. Kwaliteitsverbetering door samen aan curriculum te werken. Je laat op deze manier de kwaliteit van je eigen instelling toetsen door de beroepspraktijk.
• Naamsbekendheid en profilering. Laat zien wat je als Zuyd in huis hebt.

In alle punten komt inhoudelijk samenwerken binnen Zuyd en met andere onderwijsinstellingen naar voren. Maar ook meer kennis delen. Laat je lessons learned zien. Deel je succesverhalen, zodat andere ook voordelen inzien. Wat vinden wij als Zuyd best practices? Open innovation stimuleert communitybuilding.

Kansen liggen er genoeg. Maar wat is het ‘laaghangend fruit’? Waar kunnen we zo mee aan de slag? In ronde 2 discussieerden de groepen verder aan de hand van de vragen:

• Wat zou gedaan kunnen worden, hetzij morgen, hetzij op de langere termijn?
• Zijn er specifieke onderwijsdomeinen die in aanmerking komen?
• Welke samenwerkingsmogelijkheden zien jullie?

Op korte termijn:

• Deficiëntie programma’s voor wiskunde, Nederlands en Engels. Investering verdient zicht terug. Heeft ook organisatorische voordelen.
• Top minoren die aansluiten op speerpunten Zuyd (Kennis/As) als open en online onderwijs opzetten.

Toolkit voor zoeken, vinden en gebruiken open leermateriaal. Belangrijke rol voor de Op langere termijn:

• Samen met andere hbo-instellingen MOOC onderzoeksvaardigheden ontwikkelen.
• Games ontwikkelen over alle mooc’s heen.
• Alle materialen open (merksoftware-onafhankelijk), want misschien bestaan scholen niet meer.

Voorwaarde is bereidheid om samen te werken. Wie is waar binnen Zuyd mee bezig. Een multidisciplinair ontwikkelteam (mediadesign, informatiespecialist, instroomcoördinator, onderwijskundige, inhoudsdeskundige).

Dit alles kan niet zonder een duidelijke visie van Zuyd op de rol van ICT binnen ons onderwijs. En de visie op open en online onderwijs. Wat betekent deze ontwikkeling voor het onderwijsmodel? En hoe richten we dat onderwijs in? Aandacht voor Educational Design. Kaders voor visie op open online onderwijs

Er zijn nog heel veel vragen. We hebben nog geen concrete antwoorden. Maar enthousiasme was er. Niets doen is geen optie. Op korte termijn zal er een plan van aanpak opgezet worden, gericht op het laaghangend fruit. Nadrukkelijk zal de student als prosumer en het bedrijfsleven als toekomstige werkgevers hierbij betrokken moeten worden.

Uiteraard hebben we ook een beeldimpressie van deze middag!