Open onderwijs, blended learning, flipped classroom, open content, MOOC, open courseware ….. waar hebben we het eigenlijk over? Er bleek behoefte aan een gemeenschappelijk begrippenkader en om helderheid te bieden aan het soms verwarrende jargon. Dit begrippenkader van SURF beschrijft een aantal kernbegrippen rondom online onderwijs. Naast beknopte definities, die vaak zijn afgeleid van internationaal gangbare definities, is er een toelichting en wordt verwezen naar bronnen voor meer informatie.
Online onderwijs
Online onderwijs is onderwijs waarbij de leermaterialen, tools en diensten volledig of voor ten minste 80% via het internet beschikbaar worden gesteld.
Open onderwijs
Bij open onderwijs onderscheiden we 3 dimensies van openheid:
- gratis beschikbaar
- vrij toegankelijk (geen ingangseisen, niet achter een gesloten poort etc.)
- open voor bewerkingen (doordat leermateriaal wordt gepubliceerd met een open licentie)”
MOOC
Een massive open online course (MOOC) is een online cursus voor een ongelimiteerd aantal deelnemers. Een MOOC is vrij toegankelijk en gratis (tenzij je een geverifieerd certificaat wilt). Bij MOOC’s krijgen studenten niet alleen toegang tot de leermaterialen, maar is er sprake van een complete cursuservaring. Studenten ontvangen geen formele ECTS.
Open content
Open content staat voor creatief werk (zoals teksten, afbeeldingen, geluid of video) dat is gepubliceerd met een open licentie (zoals Creative Commons) die het kopiëren, bewerken en verspreiden ervan expliciet toestaat.
Open educational resources
Open educational resources (OER) zijn gratis leermaterialen die vrij beschikbaar zijn voor (her)gebruik. Het kopiëren, bewerken en verspreiden van het materiaal is onder voorwaarden toegestaan door het gebruik van een open licentie (zoals Creative Commons).
Open courseware
Bij open courseware gaat het om een complete gratis cursus met open leermaterialen, die vrij beschikbaar is voor (her)gebruik. Het kopiëren, bewerken en verspreiden van het materiaal is onder voorwaarden toegestaan door het gebruik van een open licentie (zoals Creative Commons). Bij open courseware staat het leermateriaal centraal; je krijgt als student dus geen begeleiding en er is geen mogelijkheid om er studiepunten voor te halen.
Creative Commons
Creative Commons biedt auteurs, kunstenaars, wetenschappers, docenten en alle andere makers van auteursrechtelijk beschermde werken de vrijheid om op een flexibele manier met hun auteursrechten om te gaan. Met een keuze uit zes standaardlicenties bepaalt de maker in welke mate zijn werk verder verspreid en bewerkt mag worden, en onder welke voorwaarden.
Leerplatform voor online onderwijs
Een leerplatform voor online onderwijs faciliteert het volledige leerproces of een groot deel daarvan. Hierbij kan het gaan om leerplatforms die specifiek zijn ontwikkeld voor online onderwijs (zoals Coursera of Elevate) of om learningmanagementsystemen die ook worden gebruikt voor campusonderwijs (zoals Blackboard of N@tschool).
Bron: SURF. Zie hier de definities van de overige begrippen: Blended learning, Flipped classroom, Repositories, Weblectures.
Open en online onderwijs 
Een gedachte over “Open onderwijs. Waar hebben we het eigenlijk over?”