Essays digitalisering hoger onderwijs

Het Ministerie van OCW heeft in het najaar 2017 een viertal experts gevraagd hun visie/toekomstperspectief op open en online hoger onderwijs te formuleren. Deze bijdragen zijn onlangs gepubliceerd op de website van de Rijksoverheid.

• Een verkenning van de arbeidsmarktimpact van online onderwijs door Lex Borghans, Universiteit Maastricht en Bas ter Weel, SEO Economisch Onderzoek

In dit essay beschrijven Lex en Bas de implicaties de ontwikkeling van MOOCs heeft voor de arbeidsmarkt.

• Digitalisering bekeken vanuit het oogpunt van een student door Marlou Grobben, student Universiteit Leiden. Concluderend schrijft Marlou dat

digitaal onderwijs een hoop te bieden heeft, maar er kleven ook grote nadelen aan. Momenteel is het volledig vervangen van de huidige inrichting van het hoger onderwijs naar online leren via MOOC’s en SPOC’s geen reële optie. Wél kan online onderwijs op andere manieren worden toegepast om de behoeften van studenten tegemoet te komen. Flexibiliteit binnen enige structuur: dat is waar studenten behoefte aan hebben en wat digitaal onderwijs kan bieden!

• Zal online onderwijs het hoger onderwijs verbeteren? door Prof. Dr. Ir. Arno H.M. Smets, TU Delft. Uit zijn conclusie:

Online onderwijs is een belangrijke middel om onderwijsprogramma’s van de universiteit bij buitenlandse studenten te adverteren. Online onderwijs is de goedkoopste vorm van ontwikkelingshulp omdat het direct de levensstandaard van haar deelnemers kan verbeteren. Online onderwijs vergroot de educatieve reikwijdte van een docent. Belangrijk is om te beseffen dat online onderwijs het campus onderwijs niet vervangt, maar het is een middel om het rendement, waardering en prestaties van campus onderwijs in de wereld snel te kunnen verbeteren. De kritische massa aan studenten maakt nieuwe vormen van onderwijs tot nieuwe vormen van datacollectie voor onderzoeksdoeleinden mogelijk.
Betaald online onderwijs, inclusief persoonlijke begeleiding, is het ideale en goedkope middel om professionals rond de wereld met gespecialiseerde cursussen te bedienen. Zo zal de universiteit een belangrijke rol gaan spelen in het aanbieden van long-life-learning.

Online onderwijs is niet dé heilige graal maar het zal volgens Arno wel het hoger onderwijs verbeteren.

• Open onderwijs: van commitment naar actie door Robert Schuwer, Lector OER, Fontys Hogeschool ICT. Concluderend schrijft Robert dat hij in zijn essay heeft aangeven

dat door digitalisering het Nederlandse hoger onderwijs veel opener kan worden, dat deze openheid verschillende vormen kan aannemen, en dat open onderwijs mogelijkheden geeft om bij te dragen aan de realisatie van ambities als het vergroten van de toegankelijkheid, van de efficiency en van de kwaliteit.

De potentie van open onderwijs is groot, zegt Robert. De eerste drie bijdragen gaan vooral over online onderwijs, met name MOOCs. Zoals Robert Schuwer in zijn bijdrage aangeeft: “Open onderwijs heeft echter veel meer verschijningsvormen”. Onderstaand figuur uit het SURF Trendrapport Open en Ondline Onderwijs 2015 (p. 56) geeft een samenhangend geheel van de verschillende vormen van openheid.

 

 

Deze tekst is een gedeelte van een gelijknamig blog dat eerder is gepubliceerd op 2beJAMmed

De waarde van open en open als waarde

 

De waarde van open en open als waarde. Studie naar adoptie van delen en hergebruiken van open leermaterialen en cursussen in en door instellingen voor hoger onderwijs door Robert Schuwer en Ben Janssen.

Onderzoek uitgevoerd  door Lectoraat Open Educational Resources van Fontys Hogeschool ICT (31 januari 2017)
Download hier het volledige rapport

Bron

Managementsamenvatting:

In de maanden juli-december 2016 is door het lectoraat OER van Fontys Hogeschool ICT een onderzoek uitgevoerd om de volgende vraag te kunnen beantwoorden:

Wat leidt tot c.q. is nodig voor een brede adoptie van delen van open leermaterialen en online cursussen en hergebruiken van open leermaterialen en cursussen door docenten in het bekostigde hoger onderwijs in Nederland?

Bij 4 universiteiten en 6 hogescholen zijn totaal 55 semi-gestructureerde interviews afgenomen met docenten, bestuurders en ondersteuners.
Onderwerpen die tijdens de interviews aan bod kwamen betroffen ambities met onderwijs, beleid, opvattingen over openheid in het onderwijs, motieven voor delen en hergebruiken, ervaringen met delen en hergebruiken, hindernissen die werden ondervonden, noodzakelijke randvoorwaarden en invloeden die geïnterviewden vanuit hun omgeving ervaren. Analyse van de interviews gaf de volgende resultaten:

1. Praktijken van delen en hergebruiken zijn erg divers qua openheid. Lang niet altijd zijn gedeelde leermaterialen toegankelijk voor iedereen, vaak ontbreekt een open licentie en processen als copyright clearing vinden niet altijd plaats;
2. Delen en hergebruiken van leermaterialen (al dan niet volledig open) gebeurt veel. Hierbij wordt vooral het bereiken van een hogere kwaliteit campusonderwijs nagestreefd;
3. Feedback op gedeelde materialen is cruciaal voor de motivatie van docenten om structureel materialen te delen;
4. Structureel delen en hergebruik binnen een instelling heeft meer kans van slagen wanneer het gekoppeld wordt aan andere beleidsthema’s zoals internationalisatie of aan onderwijsinnovaties zoals invoeren van blended leren;
5. Bij een aantal instellingen is sprake van zich ontwikkelend beleid op het gebied van open delen en hergebruiken van leermaterialen;
6. Docenten zijn onvoldoende bekend met aanwezigheid danwel inhoud van beleid;
7. De autonomie van de docent in het bepalen om met delen en hergebruiken aan de slag te gaan wordt als cruciaal gezien en als zodanig herkend en erkend, zowel door bestuur als door docenten zelf;
8. Delen en hergebruiken moeten uiteindelijk ten goede komen aan de student of een positief effect hebben op de efficiency van het onderwijs. Of en hoe dat daadwerkelijk gerealiseerd moet worden, is vaak nog niet duidelijk;
9. Docenten geven aan dat stimulering in termen van geld, tijd en ondersteuning essentieel is voor hen om tot structureel gedrag van delen en hergebruiken te komen. Tevens moeten voor hen de antwoorden op de what’s in it for me vraag duidelijk zijn;
10. Publiceren van MOOC’s wordt ervaren als een versneller voor de adoptie van open delen van materialen en cursussen binnen een instelling;
11. Acceptatie van open delen en hergebruiken op instellingsniveau, zich uitend in beleid dat vertaald is naar concrete activiteiten en richtlijnen, beïnvloedt brede adoptie ervan door docenten positief.

Op basis van deze resultaten zijn de volgende aanbevelingen geformuleerd om brede adoptie van open delen en hergebruiken te realiseren binnen een instelling:

1. Maak de meerwaarde van open delen en hergebruiken duidelijk aan docenten;
2. Zorg bij deze verandering van de beeldvorming rondom open delen en hergebruiken bij docenten voor ondersteuning vanuit de instelling: op ICT-gebied, juridische en onderwijskundige aspecten, facilitering in tijd, aanwezigheid van een veilige experimenteerruimte en een ondersteunende infrastructuur;
3. Formuleer op faculteits-, instituuts- en instellingsniveau beleid op het gebied van open delen en hergebruiken dat de activiteiten die onder aanbeveling 1 en 2 genoemd worden mogelijk maakt;
4. Koppel beleid inzake open delen en hergebruiken aan andere thema’s van onderwijsvernieuwing of aan thema’s als internationalisering.

Over dit rapport is door Judith van Hooijdonk ook geblogd op 2beJAMmed.

2017: Year of Open #yearofopen

Van de website WWW.YEAROFOPEN.ORG

“The Year of Open is a global focus on open processes, systems, and tools, created through collaborative approaches, that enhance our education, businesses, governments, and organizations. At its core, open is a mindset about the way we should meet collective needs and address challenges. It means taking a participative and engaging approach, whether to education, government, business or other areas of daily life. In its practical applications, open is about shared efforts and values to enhance people’s opportunities, understanding and experiences.

Open represents freedom, transparency, equity and participation. When something is created openly, it is intended for others to use it and contribute their expertise to it to make it better, whether that’s adding more features or information, or finding errors and fixing them quickly. During the Year of Open, we want to capture and display these efforts to increase participation and understanding of how open contributes to making things better for everyone. “

Meer informatie via de website over

• Open Education
• Open Educational Resources
• Open Access
• Open Source Software
• Open Licenses

via blog Willem van Valkenburg

Toolkit workshop toepassen vormen van open onderwijs

Martijn Ouwehand (TU Delft) en Robert Schuwer (Fontys Hogescholen) van de Special Interest Group Open Education van SURF hebben een toolkit samengesteld. Deze toolkit kan worden gebruikt om een workshop in de eigen instelling te verzorgen.

De toolkit bestaat uit de volgende materialen:

• Een draaiboek. Hierin is alle informatie te vinden die van belang is om de workshop te organiseren.
• Een cursushandleiding “Basics van open”. Deze handleiding is bestemd voor degenen die een basiscursus over openheid in het onderwijs zelfstandig willen bestuderen.
• Slides “Workshop Toepassen open onderwijs”. Deze slides kunnen worden gebruikt bij de workshop.
• Een tweetal inspiratiemodellen.

De toolkit is als zipfile te downloaden.

Open leermaterialen (open educational resources, OER), open online cursussen (al dan niet ‘massive’) en open tools zoals blog, twitter en open forums, zijn voor docenten een potentieel rijke bron om te gebruiken in het onderwijs. Het maakt actieve vormen van leren mogelijk en ook een meer individuele onderwijsaanpak op maat. Als docenten zich bewust zijn van de mogelijkheden van open onderwijsvormen, zijn ze bij het ontwerp van hun onderwijs in staat een onderbouwde keuze te maken om deze optimaal te benutten. Om dit mogelijk te maken is basiskennis nodig over de vele vormen van openheid in het onderwijs. Uiteindelijk wordt daarmee hun arsenaal aan didactische werkvormen groter.

Bron: SURF website Special Interest Group Open Education

SURF thema-uitgave ‘Open en online onderwijs – editie Verbinding met beroepspraktijk’

De 6e thema-uitgave van open en online onderwijs gaat over ‘Verbinding Onderwijs en beroepspraktijk’. SURFnet en Special Interest Group Open Education hebben deze thema-uitgave samengesteld aan de hand een pressure cook sessie over de samenwerking tussen onderwijs en werkveld.

Hoe kun je online of blended werkvormen inzetten om kennis en ervaringen van het werkveld te integreren in het campusonderwijs? Onderwijs dat goed aansluit op de latere beroepspraktijk, is relevant en inspirerend voor studenten. Online werkvormen bieden nieuwe mogelijkheden om deze samenwerking met de beroepspraktijk laagdrempelig vorm te geven. In deze thema-uitgave voorbeelden van 5 instellingen die online of blended werkvormen inzetten om kennis en ervaringen van het werkveld te integreren in het campusonderwijs.

• Sigrid Vermin (Hogeschool Rotterdam) zet uiteen hoe studenten van de opleiding Verpleegkunde zich met een formatieve toets voorbereiden op hun stage.
• Dorien Ginsel (Hogeschool Utrecht) schrijft over de ShoulderCommunity, een community of practice waarin alle kennis over de schouder is gebundeld.
• Liesbeth Rijsdijk (Hogeschool Windesheim) laat zien hoe hogeschool Windesheim in het curriculum de verbinding legt met de werksituatie.
• Juliette Santegoeds (Haagse Hogeschool) van het project Denken, doen, delen uit de stimuleringsregeling Open en online onderwijs, licht toe hoe zij studenten en professionals uit het openbaar bestuur verbinden met behulp van de ontwikkelde MOOC Challenging government.
• Fred de Vries (Fontys Hogescholen) beschrijft de instellingsbrede aanpak van Fontys om de beroepspraktijk in het onderwijs te integreren door intensief samen te werken met bedrijven uit de regio.
• In de 2 intermezzo’s staan het Digitaal leernetwerk bij Saxion centraal (Dorine Koopman) en het online platform van de Universiteit Utrecht voor alumni om zich goed voor te kunnen bereiden op de arbeidsmarkt.

Bron: SURF

Eerder verschenen al thema-uitgaven over de onderwerpen:

1. Didactiek van open en online onderwijs (september 2014)
2. Kansen die open en online onderwijs biedt voor campusonderwijs (november 2014)
3. Nieuwe doelgroepen die open en online onderwijs kan bereiken (maart 2015)
4. Toetsen in open en online onderwijs (juni 2015)
5. Open textbooks (januari 2016)